Sáng 24/1, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội tổ chức phiên họp giải trình "Thực
trạng, giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho thị trường bất động sản góp
phần ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã
hội."
Bà Nguyễn Thị Kim Ngân, Bí thư Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội dự
và phát biểu chỉ đạo. Giải trình tại phiên họp là Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh
Đình Dũng cùng đại diện lãnh đạo các bộ, ngành có liên quan và đại diện một số
địa phương trong cả nước.
Phát biểu khai mạc, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu cho biết qua
phiên giải trình này để đánh giá đầy đủ thực trạng và nguyên nhân của tình hình
khó khăn của thị trường bất động sản với các giải pháp, chính sách hỗ trợ thị
trường theo Nghị quyết 02 của Chính phủ vừa ban hành.
Bộ Xây dựng, các bộ ngành
địa phương tổ chức triển khai đưa Nghị quyết vào cuộc sống sẽ mang lại hiệu quả
thiết thực cho thị trường bất động sản và tác động tốt đến kinh tế vĩ mô, đến
tăng trưởng, an sinh xã hội.
Vốn tồn kho đọng trong bất động sản rất lớn
Báo cáo của Bộ Xây dựng tại phiên giải trình cho thấy từ đầu năm đến
nay, thị trường bất động sản tiếp tục gặp khó khăn, giá cả bất động sản nhà ở
sụt giảm ở tất cả các phân khúc thị trường. Số lượng giao dịch không nhiều, một
số dự án không có giao dịch.
Theo tổng hợp báo cáo chưa đầy đủ của 50 địa phương, tình hình tồn kho nh�
ở, trung tâm thương mại, văn phòng cho thuê, đất nền cụ thể là, về nhà ở: tồn
kho 42.230 căn nhà (gồm 26.444 căn hộ và 15.786 căn nhà thấp tầng); văn phòng
cho thuê: tồn kho 92.800m2 sàn; Trung tâm thương mại: tồn kho 98.407 m2 sàn; đất
nền nhà ở: tồn kho 7.922.485m2; Đất thương mại khác: tồn kho 1.951.033m2. Ước
tính giá trị tổng lượng vốn tồn kho khoảng 111.963 tỷ đồng.
Riêng Thành phố Hồ Chí Minh theo báo báo của 121 dự án đã tồn kho 14.816
căn nhà, 58.748m2 mặt bằng thương mại, 300.071m2 đất nền, giá trị tồn kho ước
tính 30.242 tỷ đồng. Hà Nội theo báo cáo của 13 chủ đầu tư đã tồn kho 5.875 căn
nhà, 5.459m2 mặt bằng thương mại, văn phòng; giá trị tồn kho 14.070 tỷ đồng.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng cho biết, số liệu trên chưa phản ánh
được tình hình thực tế vì còn nhiều dự án tồn kho nhưng chưa báo cáo và do đặc
điểm của tồn kho bất động sản khác với tồn kho của các sản phẩm công nghiệp
khác, nhiều nhà chung cư đang xây dựng dở dang, đã huy động vốn một phần, nhiều
dự án đã giải phóng mặt bằng, đã đầu tư kinh phí xây dựng hạ tầng nhưng phải
dừng do không có thị trường…
Vì vậy, số vốn tồn kho đọng trong bất động sản còn
lớn hơn nhiều so với số liệu đã báo cáo- Bộ trưởng khẳng định.
Công tác quản lý nhà nước chưa đáp ứng được yêu cầu
Theo Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng, thị trường bất động sản gặp khó khăn
do nhiều nguyên nhân. Nguyên nhân chủ quan do thị trường bất động sản phát triển
thiếu quy hoạch, chưa có kế hoạch và điều tra nhu cầu của thị trường. Đầu tư bất
động sản theo phong trào, tâm lý "đám đông", dẫn đến cung vượt quá cầu có khả
năng thanh toán của thị trường.
Cơ cấu hàng hóa bất động sản phát triển mất cân đối, các doanh nghiệp chú
trọng nhiều vào đầu tư loại nhà cao cấp, diện tích lớn. Hệ thống tài chính bất
động sản chưa hoàn thiện, vốn đầu tư bất động sản thường cần nguồn vốn trung v�
dài hạn trong khi hiện nay nguồn vốn cho thị trường bất động sản chủ yếu là vốn
ngắn hạn từ hệ thống ngân hàng với lãi suất cao dẫn đến chi phí giá thành bất
động sản tăng, khi doanh nghiệp kinh doanh bất động sản không bán được sản phẩm
dẫn đến nợ xấu.
Nhiều doanh nghiệp kinh doanh bất động sản có quy mô nhỏ, năng
lực tài chính yếu, hoạt động thiếu chuyên nghiệp, đầu tư dàn trải, thiếu định
hướng phát triển và chiến lược kinh doanh, đầu tư theo phong trào.
Một nguyên nhân quan trọng được Bộ trưởng đề cập tới đó là công tác quản
lý nhà nước chưa đáp ứng được yêu cầu, hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật
liên quan đến thị trường bất động sản chưa đồng bộ, Nhà nước chưa thể hiện được
vai trò chủ động tham gia thị trường với tư cách chủ sở hữu đất đai và nhiều bất
động sản, đồng thời chưa phát huy được vai trò định hướng, điều tiết vĩ mô v�
kiểm soát hoạt động của thị trường bất động sản, đặc biệt ở cấp địa phương.
Các thủ thủ tục hành chính như thủ tục thu hồi đất, giao đất, xác định
giá đất phức tạp, chưa rõ ràng. Các cơ chế chính sách hiện hành chưa thu hút,
khuyến khích được doanh nghiệp tham gia đầu tư xây dựng các chương trình nhà ở
xã hội phục vụ các đối tượng chính sách xã hội, người có thu nhập thấp tại khu
vực đô thị, cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang…Vì vậy, thị trường
nhà ở phi hàng hoá có sự điều tiết của Nhà nước còn thiếu, ảnh hưởng tới mục
tiêu bảo đảm an sinh xã hội và ổn định chính trị-xã hội.
Cùng với các giải pháp đã và đang thực hiện, Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng cho
biết, trong thời gian tới, Bộ tập trung hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm
pháp luật có liên quan đến phát triển đô thị và nhà ở theo hướng tăng cường công
tác quản lý nhà nước thống nhất từ Trung ương đến địa phương đối với phát triển
đô thị và thị trường bất động sản.
Về điều chỉnh cơ cấu thị trường, cân đối cung cầu, thực hiện rà soát các
dự án phát triển nhà ở, khu đô thị mới, tiến hành phân loại các dự án phát triển
nhà ở, bất động sản. Gắn việc tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản với
thực hiện Chiến lược phát triển nhà ở Quốc gia, trong đó đẩy mạnh phát triển nh�
ở xã hội phục vụ 8 nhóm đối tượng.
Tăng cường công tác kiểm tra việc lập, phê
duyệt kế hoạch sử dụng đất hàng năm, phù hợp với quy hoạch, kế hoạch xây dựng đô
thị của các địa phương cũng như việc sử dụng đất theo kế hoạch xây dựng đô thị
của các địa phương, cũng như việc sử dụng đất theo kế hoạch được duyệt, xử lý
nghiêm khắc các trường hợp vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai. Bộ cũng đã có
những giải pháp cụ thể về tín dụng và giải quyết nợ xấu; chính sách tài khóa v�
thuế; đối với các doanh nghiệp, các địa phương; cải cách thủ tục hành chính…
Tập trung phát triển nhà ở xã hội
Trả lời câu hỏi của đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Khá về trách nhiệm
của Bộ Xây dựng cũng như những giải pháp sẽ thực hiện góp phần tháo gỡ khó khăn
cho thị trường bất động sản, Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng cho biết, thị trường đang
trầm lắng do quá trình phát triển đô thị chưa được kiểm soát chặt chẽ, thiếu quy
hoạch, kế hoạch. Hiện đang có quá nhiều dự án, tổng cung lớn hơn so với nhu cầu.
Theo Bộ trưởng, nguyên nhân này thuộc về công tác quản lý nhà nước từ Trung ương
tới địa phương.
Bộ trưởng nhấn mạnh hoạt động kinh doanh bất động sản liên quan tới rất
nhiều văn bản pháp luật như Luật Đất đai, Luật Đầu tư… do có nhiều bộ, ngành có
trách nhiệm chủ trì soạn thảo để trình Chính phủ dẫn đến sự thiếu đồng bộ, vừa
thiếu lại vừa chồng chéo. Bộ trưởng nêu lên một thực tế là các doanh nghiệp
thường "lách luật" để làm dự án nhanh nhất nên thường không đúng quy hoạch.
Bộ trưởng cũng thẳng thắn thừa nhận Bộ Xây dựng với trách nhiệm là cơ quan
được giao nhiệm vụ quản lý nhưng chưa kịp thời bổ sung, tổng kết để xây dựng
những văn bản quy phạm pháp luật trình các cơ quan có thẩm quyền khắc phục những
bất cập. Bộ trưởng cũng nêu ra những trách nhiệm cụ thể của các địa phương trong
quá trình phê duyệt và kiểm tra trong quá trình thực hiện các dự án…
Đề cập tới giải pháp khắc phục tình trạng phát triển thiếu quy hoạch, kế
hoạch trong thời gian qua, Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng cho biết, Bộ đã tập trung
tìm nguyên nhân và đổi mới quan điểm tiếp cận trong việc xây dựng pháp luật.
Trong năm 2013, Bộ tập trung vào chất lượng văn bản quy phạm pháp luật. Hiện, Bộ
đã xây dựng Nghị định số 11 về quản lý đầu tư phát triển đô thị theo hướng tăng
cường quản lý thống nhất từ Trung ương đến địa phương.
Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng đồng tình với nhận xét của tiến sỹ Cao Sỹ Kiêm đánh
giá thị trường bất động sản liên quan tới nhiều ngành, nhiều lĩnh, không chỉ l�
ngành xây dựng, vật liệu xây dựng, điện, thép, nội thất… Bất động sản còn liên
quan tới thị trường tài chính tiền tệ, đặc biệt liên quan tới công tác quản lý
nhà nước. Bộ Xây dựng đã đề ra nhiều giải pháp để từng bước tháo gỡ những khó
khăn hiện nay; về lâu dài để đạt được mục tiêu cân đối cung cầu thì thị trường
hoạt động phải phù hợp khả năng thanh toán, sự phát triển của nền kinh tế.
Bộ trưởng cho biết một điểm mới là Bộ tập trung tháo gỡ khó khăn trong
phát triển nhà ở xã hội bằng các giải pháp, chính sách khuyến khích các doanh
nghiệp tham gia vào lĩnh vực này. Giải pháp này trước mắt giải quyết được hàng
tồn kho, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Bộ trưởng nhận định với những giải
pháp đưa ra, phân khúc nhà ở xã hội sẽ ấm lên trong thời gian tới.
Thẳng thắn
trao đổi với đại biểu Cao Sỹ Kiêm, Bộ trưởng nhận định các giải pháp được đưa ra
là phù hợp với nền kinh tế, tuy nhiên Bộ trưởng vẫn mong muốn có những biện pháp
"mạnh tay" hơn nữa để tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản.
Trên cơ sở đồng tình với đại biểu Quốc hội Trần Du Lịch về những bất cập
trong thể chế đối với quản lý thị trường bất động sản, Bộ trưởng lấy dẫn chứng
như Luật Nhà ở không đề cập tới vấn đề trách nhiệm của Nhà nước trong việc kiểm
soát phát triển bất động sản, nhà ở theo quy hoạch kế hoạch; còn thiếu những chế
tài trong kiểm soát phát hiện …
Tuy nhiên, đại biểu Trần Du Lịch chưa hài lòng
với trả lời của Bộ trưởng, đại biểu ví von "sự không gặp nhau giữa cung và cầu
về nhà ở như chiếc máy bay mà đa số chỉ có hạng nhất thì sao bán vé được" v�
tiếp tục đề nghị cần làm rõ quan điểm nhà nước về vấn đề này.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề cập tới một nguyên nhân đó l�
sự chậm trễ, bất cập trong việc ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành luật,
làm phát sinh những khó khăn mà chúng ta đang phải tập trung tháo gỡ.
Phó Thống đốc Ngân hàng Đặng Thanh Bình cho biết thêm, năm 2013 Ngân hàng
Nhà nước sẽ thiết kế một chương trình cho vay đối với nhà thu nhập thấp, nhà ở
xã hội. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước sẽ hỗ trợ các ngân hàng thương mại có nguồn
vốn, có điều kiện tốt hơn về thời hạn cũng như lãi suất. Tuy nhiên về lâu dài,
Phó Thống đốc cho rằng cần xây dựng thể chế mới đối với hoạt động cho vay đầu tư
phát triển nhà ở, bất động sản, có nguồn vốn dài hơn với lãi suất thấp hơn.
Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đánh giá qua
phiên giải trình đã giúp nhìn thấy rõ những nguyên nhân chủ quan và khách quan
gây nên những khó khăn của thị trường bất động sản. Trong những nguyên nhân chủ
quan bộc lộ rất nhiều vấn đề từ chính sách pháp luật, đến tổ chức thực thi pháp
luật. Qua ý kiến của các đại biểu cần làm rõ hơn trách nhiệm của các cơ quan hữu
quan để có những giải pháp khắc phục đồng bộ trong thời gian tới.
Phó Chủ tịch Quốc hội đánh giá hiện nay đã có các công cụ chính sách pháp
luật nhưng quan trọng là sử dụng công cụ thế nào với quy mô, liều lượng và thời
gian ra sao, trong đó xác định vai trò và sự phối hợp giữa Nhà nước, doanh
nghiệp và thị trường là điều cần tiếp tục đánh giá để triển khai đồng bộ.
Sau phiên giải trình Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị
cùng với thực hiện các giải pháp tổng thể tháo gỡ cho thị trường bất động sản
cần chú ý đến phân khúc nhà ở giá thấp, nhà ở xã hội, nhà ở sinh viên, công
nhân… Cùng với tháo gỡ khó khăn trước mắt đồng thời đề ra lộ trình lâu dài tái
cấu trúc cả về quy mô thị trường , hệ thống doanh nghiệp bất động sản và các hệ
thống tài chính liên quan…./.
No comments:
Post a Comment